Quang cảnh buổi lễ

Nguyễn Như Quỹ (hay còn gọi là ông Trung) là người nổi tiếng từ những thập kỷ 50, 60 của thế kỷ trước; đã trở thành nhân vật huyền thoại trong lòng người dân làng Vĩnh Tuy và các vùng lân cận. Nguyễn Như Quỹ sinh ra trong một gia đình nông dân, nhờ chịu khó làm ăn và có đầu óc biết tính toán… nên kinh tế tương đối khá giả. Thân sinh của ông là cụ Nguyễn Như Quý, hậu duệ của một dòng họ vẻ vang với những nhân vật lịch sử nổi tiếng như danh tướng, đại công thần nhà Đinh: Nguyễn Bặc; các danh nhân khoa bảng như: Nguyễn Hưng Công, Nguyễn Phúc Thọ, Nguyễn Phúc Ưng và nhiều người khác… Ông lớn lên từ trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp. Sau khi hòa bình lập lại (1954), miền Bắc nước ta bước vào thời kỳ khôi phục kinh tế và xây dựng nền sản xuất mới xã hội chủ nghĩa. Vốn là người năng động, tháo vát, ông đã bàn bạc, vận động các gia đình trong xóm thành lập tổ đổi công. Nhiều gia đình đã hưởng ứng và bầu ông làm Tổ trưởng. Sau mấy vụ sản xuất, nhờ sự hỗ trợ lẫn nhau, các gia đình trong Tổ đổi công rất phấn khởi vì công việc thuận lợi hơn, tình cảm láng giềng thêm ấm áp, thêm vào đó, nhờ mưa nắng thuận hòa nên được mùa mấy năm liền. Thấy vậy, các gia đình trong xóm tình nguyện gia nhập Tổ đổi công. Trước tình thế Tổ đổi công quá lớn, khó quản lý khiến ông phải đắn đo, suy nghĩ. Vừa may lúc đó lại có chủ trương của cấp trên định hướng đưa nông dân vào làm ăn tập thể bằng cách thành lập các hợp tác xã (HTX) nông nghiệp. Gặp thời cơ thuận lợi ấy, Nguyễn Như Quỹ bàn bạc với các thành viên và được mọi người nhất trí chuyển tổ đổi công thành HTX. Trần Phú (hay còn gọi là HTX ông Trung) ra đời như một bước ngoặt của lịch sử. Đó chính là HTX nông nghiệp đầu tiên của tỉnh Nghệ An. Và cũng là một trong những HTX đầu tiên của miền Bắc lúc bấy giờ. Tuy hình thức sản xuất kinh tế hoàn toàn mới mẻ nhưng HTX ông Trung đã phát huy được sức mạnh tiềm tàng của phương thức làm ăn tập thể. Công việc trôi chảy, tình làng xóm thuận hòa, mấy vụ sản xuất đầu tiên đều bội thu khiến cho các xã viên vô cùng phấn khởi. Trước sự thành công của ông Trung, 2 xóm cạnh bên của làng Vĩnh Tuy cũng nhanh chóng học tập và thành lập HTX riêng của xóm mình. Chỉ trong một thời gian rất ngắn, cả làng Vĩnh Tuy đã xây dựng thành công 3 HTX nông nghiệp. Phong trào làm ăn tập thể làm cho đời sống kinh tế và tinh thần của làng sôi nổi, đầy sinh khí. Tiếng lành đồn xa, cả một vùng nông thôn rộng lớn của xứ Nghệ và các tỉnh lân cận cử các đoàn đại biểu tấp nập về tham quan, học tập. HTX ông Trung và HTX nông nghiệp làng Vĩnh Tuy gắn với tên ông Chủ nhiệm Nguyễn Như Quỹ tiếng tăm ngày càng vang xa. Ghi nhận công lao của Nguyễn Như Quỹ trong công cuộc xây dựng nền kinh tế mới, năm 1957, Đảng và Nhà nước đã phong tặng ông danh hiệu Chiến sĩ thi đua ngành Nông nghiệp toàn miền Bắc và được thưởng Huân chương Lao động hạng Ba. Ông còn vinh dự được mời tham dự Đại hội Chiến sĩ thi đua toàn quốc, được gặp Bác Hồ và được chụp ảnh cùng Người. Năm 1960, HTX cấp cao xã Vĩnh Thành được thành lập và ông Nguyễn Như Quỹ được tín nhiệm bầu làm Phó Chủ nhiệm phụ trách trồng trọt. Trong hoàn cảnh mới, bằng tấm lòng luôn suy nghĩ cho phong trào chung, cho đời sống của từng gia đình, với tầm nhìn xa trông rộng, ông đã nghĩ đến việc mở rộng diện tích đất canh tác và phát triển các ngành nghề nhằm thoát khỏi sự bó buộc của nền sản xuất nông nghiệp độc canh. Nguyễn Như Quỹ đã cùng với một số bạn bè và các thành viên trong Ban Quản trị HTX tổ chức các đoàn khảo sát. Sau bao công sức bỏ ra, ông cùng các bạn của mình đã tìm được một vùng đất mới. Đó là địa bàn vùng Khe Cháy, thuộc xã Nghi Văn, huyện Nghi Lộc, một vùng đất hoang hóa mênh mông. Và tại đây, ông đã xây dựng thành công một mô hình kinh tế rất mới mẻ, đầy sinh khí: Đó là Nông trang Vĩnh Lộc.

                                                        

                                      Ths.Bùi Ngọc - Giám đốc nhà xuất bản Nghệ An phát biểu tại buổi lễ

 Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng hình ảnh về HTX xóm Eo, về Nông trang Vĩnh Lộc và hình ảnh ông Chủ nhiệm tài năng Nguyễn Như Quỹ vẫn còn in đậm dấu ấn trong lòng mỗi người dân xóm Eo, dân làng Vĩnh Tuy, xã Vĩnh Thành, dân xóm 1 (Nông trang Vĩnh Lộc trước đây) xã Sơn Thành và cả những vùng quê lân cận... Cuốn sách là sự đóng góp của nhiều tác giả viết về ông Chủ nhiệm huyền thoại ấy. Đó là nhà thơ, nhà báo Ngô Đức Tiến, nhà giáo, nhà báo Trần Ngọc Khánh, nhà giáo, nhà biên soạn sách Nguyễn Văn Đoàn, ông Phan Hoằng Tảo, nguyên Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thành đương thời; ông Nguyễn Như Hưởng, hậu duệ đích tôn dòng họ Nguyễn Như,… Cuốn sách còn có sự đóng góp của các thành viên Hội thơ Đường huyện Yên Thành và một số các tác giả khác, cùng nhiều bạn bè, con cháu của ông  Nguyễn Như Quỹ đã cung cấp ảnh, tư liệu có giá trị lịch sử,… như: ông Ngô Anh Quyền, bà Trần Thị Thơi, ông Nguyễn Như Tuân, ông Trần Quốc Hưng, ông Đào Phán, anh Đào Hợi, anh Trần Văn Toan và nhiều người khác…

                                                           

                ông Nguyễn Như Hồng - đại diện nhóm tác giả có lời phát biểu tại buổi lễ ra mắt cuốn sách ông chủ nhiệm Nguyễn Như Quỹ

Ngoài phần nội dung, tác phẩm còn một phần rất giá trị về tư liệu lịch sử phản ánh về quê hương, đất nước một thời.

Hơn 60 năm đã trôi qua kể từ ngày ấy, con người đầy tài năng, nhiệt huyết và trách nhiệm với cộng đồng Nguyễn Như Quỹ, người mà sinh thời được dân làng Vĩnh Tuy kính trọng coi như ân nhân, đã về miền mây trắng.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Thái Huy Hoàng – Bí thư Đảng uỷ, chủ tịch HĐND xã cho rằng:”Cuốn sách ra đời như một lời tri ân sâu sắc đến những đóng góp to lớn của cụ Nguyễn Như Quỹ đối với sự phát triển của quê hương Vĩnh Thành,  đây cũng là một kênh tư liệu thông tin đầy đủ nhất về con người, quê hương Vĩnh Thành”.

Chị Nguyễn Thị Vân - cháu nội cụ Nguyễn Như Quỹ có lời cảm ơn đến nhóm tác giả, nhà xuất bản Nghệ An cũng như các cơ quan đơn vị, họ tộc cùng anh em nội ngoại, con cháu làng Vĩnh Tuy đã về tham dự buổi lễ ra mắt cuốn sách ông chủ nhiệm Nguyễn Như Quỹ.

Nhân dịp này, Nhà xuất bản Nghệ An  đã tổ chức trao  hàng trăm cuốn sách cho con cháu, các cơ quan, đơn vị.

tổng hợp hình ảnh tại buổi lễ:

 

Sự kiện giới thiệu sách ông chủ nhiệm Nguyễn Như Quỹ nhận được sự quan tâm, tham gia đại diện các cơ quan, đơn vị đóng trên địa bàn xã Vĩnh Thành, đông đảo bà con nhân dân làng Vĩnh Tuy, con cháu dòng họ Nguyễn Như./.